Casa Solla* jatetxeak (Poio, Pontevedra) 63 urteko historia du. Pepe Sollaren gurasoen bizi proiektua izan zen, baina jatetxe horren alderdi oso zehatz bat azaltzera etorri da Donostiara: produktua.

Hausnarketa bat izan du abiapuntu: «sarritan, gazteak gehiago arduratzen dira teknikaz produktuaz baino, eta hori nahiko tristea da. Produktuaren bikaintasuna bilatzen dugu, kasu honetan, arrainarena». Izan ere, Pepe Solla Artesans da Pesca erakundeko Robertorekin batera egon da agertokian.

«Gure sukaldeetan, gazte asko hurbiltzen zaizkigu teknikaz gehiago jakiteko, baina goizero produkturik onena sartzen denean, zeina, nire ustez, jatetxearen esentzia baita, inor ez da hurbiltzen lupia bat edo Galizian dugun malko ilar eder hori ikustera, eta inork ez du zuritu nahi, baina haren esfera edozein teknikaz egin dezakeguna baino askoz ere perfektuagoa da», azaldu du Sollak eta, aitortu duenez, «segur aski, sukaldariok dugu horren errua, sarritan beste jatetxe batean harritu gaituen teknika menderatzeaz kezkatzen baikara, baina askotan ez dugu ekoizlearengana jotzen, harekin hitz egiteko».

Hitzaldian, hein handi batean, leku eta aldi berean arrantzatutako bi lupiari buruz aritu dira; hasiera batean perfektuak dira, baina egun batzuk igarota oso desberdinak izango dira, hiltzeko eta odolusteko erabilitako metodoaren ondorioz. «Naturak ematen diguna okertu soilik egin dezakegu», hausnartu du Sollak. «Sukaldariok izugarri asko eboluzionatu dugu, baina etorkizuneko benetako iraultza ekoizleena da, eta guk lagundu egin behar diegu. Inguruneak desberdintzen gaitu, despentsak, eta horretan egin behar dugu lan, sukaldariok eta sukaldeak hobeak izan gaitezen. Nolabait berekoia da, onuradunak gu izango garelako, baina ekoizleek ematen digute nortasuna eta indarra».

Robertok zehaztu duenez, arrantzale bat «erauzle bat da, natura da ekoizlea eta guk natura errespetatu egin behar dugu, arrantza tresnak behar bezala erabiliz». Horregatik, nabarmendu du «berehalako erantzuna» oso garrantzitsua dela arrainak amua irensten duenean.

Aipatu dute arazo bat dela lupiak sasoirik ez izatea. «Zertarako nahi dugu uztailean?», galdetu du Sollak. «Aho betez hitz egiten dugu jasangarritasunaz, ahalik eta plastiko gutxien eta kutxa berrerabilgarriak erabiltzeaz, baina guk bihurtzen dugu natura ezin iraunezkoa», hausnartu du.

Bestalde, Robertok azaldu du haren ustez beharrezkoa dela «harreman guztietan komunikazioa, konfiantza eta errespetua» egotea. «Bestela, ez da harremanik egongo. Oso erraza da ekoizlearekin eta naturarekin ere harremana izatea. Eta, kasu honetan, gure hozkailua tratatzen dugun bezalaxe tratatu behar dugu itsasoa, inori ez baitzaio bururatzen hozkailua hustu eta elikagaiak zaborretara botatzea».

Lupia odolusteko prozesuaren garrantzia hizpide, Robertok esan duenez, «ohitura kontua da, baina batzuetan kosta egiten da odolustea. Aitzitik, probatu eta ulertzen duzunean... Hasieran konplikazio bat da, baina probatzean argia etortzen zaizu, eta onartu egiten duzu. Orduantxe egin duzu ondo zure lana».

Halaber, Sollak gogoeta interesgarri batzuk egin ditu, hauek, adibidez: «sukaldariak bere beldurrak kozinatzen ditu, baita plater berri bat egiten dugunean ere. Eta zenbat eta seguruago sentitu, errazago eranzten gara», eta «galiziar sukaldari gisa identifikatzen gaituena gure ingurunea da, non kozinatzen dugun».

Gainera, ondorio gisa adierazi duenez, «sukaldari bakoitzak bere ingurunean lan egin behar du: lupia bikain horiek lortzeko, hainbat urtean aritu gara lankidetzan». Ameskeria hutsa da, baina, egunen batean, platerean jarritakoa itsasoan bizi zena bezain aparta izatea lortu beharko genuke».